هر ساختمان برای آن که به مرحله بهره برداری و استفاده برسد، نیازمند دریافت مجوزهای متعددی ست.از جمله اسناد مهمی که در فرآیند ساخت یک ساختمان باید تهیه شود، شناسنامه فنی و ملکی ساختمان  است که به وسیله آن می‌توان به اطلاعات مفیدی در مورد ساختمان دست یافت.

شناسنامه فنی و ملکی ساختمان چیست؟

ساختمانهایی که به طور قانونی ساخته میشوند و بر مراحل ساخت و سازشان توسط مراجع رسمی نظارت شده است،دارای سندی به نام شناسنامه فنی و ملکی ساختمان هستند.

این شناسنامه بصورت یک دفترچه از اطلاعات ملک است که توسط وزارت مسکن و شهرسازی طراحی شده است.شناسنامه فنی و ملکی ساختمان در هنگام خرید و فروش ملک در کنار سایر اطلاعات و اسناد مربوط به ملک باید به خریدار تحویل داده شود.

شناسنامه فنی و ملکی ساختمان توسط چه نهادی صادر می شود؟

مرجع صادرکننده‌ی شناسنامه فنی و ملکی ساختمان سازمان‌ نظام مهندسی ساختمان در استان‌ها هستند. این سازمان‌ها وظیفه دارند تا به درخواست مجریان پروژه‌های ساختمانی برای صدور شناسنامه فنی و ملکی رسیدگی کرده و پس از ثبت مشخصات ملک مربوطه در شناسنامه‌های خامی‌ که توسط وزارت مسکن و شهرسازی در اختیار آن‌ها قرار داده شده، آن را صادر کنند. البته صدور این شناسنامه هزینه‌هایی را دارد که تعرفه‌ی آن با پیشنهاد سالانه‌ی شورای مرکزی  و مجریان پروژه‌های ساختمانی موظف به پرداخت این هزینه‌ها هستند.

دلیل اهمیت داشتن شناسنامه فنی و ملکی

شناسنامه فنی و ملکی شامل اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با ویژگیهای فنی و نوع ساخت ساختمان می باشد.

به عنوان مثال در این شناسنامه اطلاعات و شیوه اسکلت سازه و همینطور آیین نامه های مورد استناد در ساخت نیز مشخص شده است.بر پایه این اطلاعات میتوان تصمیماتی از قبیل اینکه آیا بنا نیاز به مقاوم سازی دارد؟ آیا مصالح بکار رفته در ساخت در حال حاضر ایمن هستند؟

همچنین با توجه به این شناسنامه میتوان ساختمان را برای کاربری های مختلف ارزیابی نمود،زیرا بناها بر حسب ضوابط ساخت و درجه ایمنی مورد کاربری های مختلف قرار میگیرند.

دانستن این اطلاعات هم برای بررسی‌های فنی نهادهای مربوطه و هم برای خریداران ساختمان ضروری است و بدلیل آن که این اطلاعات را از روی ظاهر ساختمان نمی‌توان بدست آورد، باید در یک دفترچه‌ی رسمی ‌ثبت گردیده و به تأیید سازمان نظام مهندسی ساختمان برسد.

مدارک لازم جهت صدور شناسنامه فنی وملکی ساختمان

مدارکی که سازنده می بایست جهت اخذ شناسنامه فنی ملکی تحویل نماید:

-کپی پروانه ساختمان
-کپی گواهی عدم خلاف شهرداری
-دفترچه اطلاعات ساختمان
-بیمه نامه تضمین کیفیت ساختمان (عیوب اساسی و پنهان )
-فایل pdf نقشه های ازبیلت یا چون ساخت ۴ رشته ممهور به مهر سازنده و ناظر مربوطه
-نتایج آزمایشگاه مکانیک خاک ( فقط صفحه مربوط به نوع خاک)
-کپی نتایج آزمایش های بتن مصرفی
-کپی نتایج آزمایش های فولاد (اسکلت فلزی)
-کپی نتایج آزمایش های مربوط به میله گرد مصرفی
-کپی نتایج مربوط به آزمایش مقاومت زمین (اهم چاه ارت)
-کپی گواهینامه مربوط به بازرسی آسانسور
-کپی نتایج آزمایش و یا استانداردمصالح مصرفی با ذکر نوع
-کپی تاییدیه آتش نشانی
-کپی از مدارک صلاحیت استادکاران (مهارت فنی) پروژه
-کپی از پروانه اشتغال سازنده
-درخواست صدور شناسنامه فنی و ملکی به ریاست سازمان

مراحل تهیه شناسنامه فنی و ملکی ساختمان

-صاحب کار با در دست داشتن درخواست صدور پروانه ساختمان به شهرداری یا سایر مراجع صدور پروانه ساختمان مراجعه نموده و با اریه مدارک لازم تشکیل پرونده می دهد.
-مرجع صدور پروانه ساختمان پس از بررسی مدارک و درخواست صاحب کار نسبت به صدور مجوز تهیه نقشه (دستور نقشه) اقدام می نماید.
-صاحب کار با در دست داشتن مجوز تهیه نقشه (دستور نقشه) به یکی از دفاتر مهندسی یا اشخاص حقوقی طراحی ساختمان جهت تهیه طرح موضوع این شیوه نامه مراجعه می نماید.
-طراح ساختمان ضمن تهیه نقشه معماری منطبق بر ظوابط شهرسازی و مقررات ملی ساختمان یک نسخه از نقشه های معماری تهیه شده را جهت کنترل ظوابط شهرسازی تحویل مرجع صدور پروانه ساختمان می نماید و شهرداری در صورتی که در نقشه های معماری دارای نقص یا ایراد باشد، موارد را رسماً یا کتباً به طراح اعلام نموده و آن را برای اصلاح به طراح عودت می دهد.
-مرجع صدور پروانه ساختمان در صورت کامل بودن نقشه های معماری، نسبت به صدور صورتحساب عوارض مربوطه اقدام و درخواست تهیه و تکمیل نقشه های اجرایی را می نماید.
-طراح ساختمان نقشه های اجرایی معماری، سازه ای، و تأسیساتی را تهیه کرده و جداول دفترچه اطلاعات ساختمان را تکمیل و تایید می نماید و یک سری کامل از نقشه های تهیه شده را جهت کنترل مقررات ملی ساختمان به سازمان استان آن ارایه می نماید.
-سازمان استان ضمن بازبینی مدارک ارایه شده، نقشه های مربوط را با توجه به مقررات ملی ساختمان و ضوابط شهرسازی، کنترل نموده و در صورت نداشتن ایراد زیربنایی یا مجتمع یا مجموعه ساختمان را در بخش مربوط به طراحی ساختمان در دفترچه اطلاعات ساختمان ثبت می نماید.
-درصورتی نقشه های ارایه شده دارای ایراد باشد، سازمان استان کتباً و رسماً به طراح اعلام می نماید و طراح نسبت به اصلاح و ارسال آن به سازمان استان اقدام خواهد نمود، در هر حال مدت بررسی نقشه ها و تأیید آن توسط سازمان استان نباید از یکماه تجاوز نماید.
-سازمان استان پس از معرفی مجری مورد نظر مالک به سازمان استان، با دریافت یک نسخه از قرارداد مالک و مجری، دفترچه اطلاعات ساختمان تکمیل شده توسط طراح را تحویل مجری نموده و وی را به همراه ناظران حقیقی یا حقوقی ساختمان به مرجع صدور پروانه ساختمان معرفی می نماید، یک نسخه از معرفی نامه ناظران مذکور به مالک و مجری نیز تحویل می گردد در ضمن تعداد و زیربنای کار مورد نظر توسط سازمان استان در دفتر کنترل ظرفیت اشتغال مجریان ثبت می گردد.
-شهرداری یا سایر مراجع صدور پروانه ساختمان پس از صدور پروانه ساختمان یک نسخه از آن را به همراه نقشه های مصوب در اختیار مجری و یک نسخه به هر یک از مهندسان ناظر قرار می دهد.
-مجری مکلف است تصویر پروانه ساختمان و یک نسخه از نقشه های مصوب را به سازمان استان تحویل نماید.
-مجری مکلف است اطلاعات عملیات اجرایی را مرحله به مرحله در دفترچه اطلاعات ساختمان وارد نموده و تاییدیه های ناظران را در هر مرحله اخذ نماید. پس از تکمیل و تایید جداول مربوطه در پایان کار دفترچه را به منظور صدور شناسنامه فنی و ملکی ساختمان به سازمان استان تحویل دهد.
-سازمان استان بر اساس اطلاعات و تاییدیه های موجود در دفترچه اطلاعات ساختمان، شناسنامه فنی و ملکی ساختمان را حداکثر ظرف ۱۵ روز صادر نموده و جهت ارایه به مرجع صدور پروانه ساختمان در اختیار مجری قرار می دهد.
-مجری مکلف است جهت دریافت گواهی پایان کار، شناسنامه فنی و ملکی ساختمان صادر شده توسط سازمان استان را در اختیار مرجع صدور پروانه ساختمان قرار داده و مراجع مذکور مکلفند گواهی پایان کار را بر اساس شناسنامه فنی و ملکی ساختمان صادر نمایند.
-استنکاف از ثبت اطلاعات ساختمان از جانب طراحان، ناظران و مجریان به عنوان تخلف محسوب و توسط سازمان استان قابل پیگرد می باشد.
-در مجموعه هایی که با یک پروانه ساختمانی ساخته می شوند پس از صدور شناسنامه فنی و ملکی ساختمان، به ازا هر واحد یک نسخه مصدق شناسنامه فنی و ملکی ساختمان با قید توضیحات لازم بنابر -تقاضای مالکان توسط سازمان استان صادر و در اختیار آنها قرار می گیرد.
-صدور المثنی طبق ضوابطی که توسط سازمان تعیین می شود بلامانع است.
-هر نهاد یا شخص وارد کننده اطلاعات فقط در قبال اطلاعات خود مسئول می باشد و در برابر صحت و سقم اطلاعات وارد شده توسط نهاد یا شخص دیگر مسئولیتی ندارد.

مفاد قانونی شناسنامه فنی و ملکی

در اجرای بند ز ماده ۲۱ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و (بند چ ماده ۱۱۴) آیین نامه اجرایی آن، مصوب سال ۱۳۷۴ و مواد فصل نهم آیین نامه اجرایی ماده ۳۳ قانون مذکور، شناسنامه فنی و ملکی ساختمان که حاوی اطلاعات مستند درباره مشخصات ساختمان می باشد، در سه بخش: ۱- اطلاعات ثبتی و ملکی ۲- اطلاعات اشخاص مسئول طراحی ، نظارت و اجرای ساختمان و ۳- اطلاعات فنی تنظیم و صادر می گردد.